17.02.2020

Cykl wydarzeń w ramach obchodów 100. rocznicy obrony Płocka przed bolszewikami

Marszałek Józef Piłsudski dekoruje Krzyżem Walecznych ucznia Gimnazjum Płockiego Tadeusza Jeziorowskiego. 10.04.1921 r. Fot. CAW Marszałek Józef Piłsudski dekoruje Krzyżem Walecznych ucznia Gimnazjum Płockiego Tadeusza Jeziorowskiego. 10.04.1921 r. Fot. CAW

Widowisko historyczne odtwarzające wydarzenia z obrony Płocka przed armią bolszewicką będzie jednym najważniejszych akcentów obchodów 100-lecia tej batalii, w której uczestniczyli m.in. mieszkańcy miasta, w tym kobiety i dzieci. Główne uroczystości zaplanowano na sierpień.

W poniedziałek Urząd Miasta Płocka przedstawił szczegółowy program jubileuszowych obchodów, które potrwają do września, a ich zakończeniem będzie muzyczny spektakl patriotyczny „Rock Opera”, ukazujący losy bohaterów obrony z 1920 r.

„Jako płocczanie jesteśmy dumni z naszej historii. Jesteśmy dumni z tego, że przed stu laty Płock zapisał piękną kartę w dziejach naszego kraju. Tę piękną kartę zapisali nie tylko żołnierze, ale przede wszystkim mieszkańcy, kobiety, harcerze, wszyscy ci, którzy bez względu na dzielące ich różnice, bronili wtedy swego miasta” – powiedział podczas konferencji prasowej prezydent Płocka Andrzej Nowakowski.

CZYTAJ TAKŻE

Przypomniał, że rok 2020 jest obchodzony w tym mieście jako rok 100. rocznicy bohaterskiej obrony miasta przed armią bolszewicką. Zgodnie z przyjętą jeszcze w grudniu 2019 r. uchwałą tamtejszych radnych, hasłem obchodów jest: „Płock miasto Bohater - Kawaler Krzyża Walecznych”. Płock jest drugim po Lwowie miastem, które za bohaterską postawę w 1920 r. i odparcie natarcia bolszewików otrzymało od marszałka Józefa Piłsudskiego odznaczenie wojskowe.

„To bardzo ważne, żebyśmy pamiętali o naszej historii, żebyśmy dobrze ją znali” – powiedziała uczestnicząca w konferencji prasowej wicemarszałek Sejmu Małgorzata Kidawa-Błońska. Wspomniała przy tym, że obecny rok jest obchodzony w całej Polsce jako rok pamięci o Bitwie Warszawskiej z wojny polsko-bolszewickiej.

Kidawa-Błońska uznała za istotne, że w Płocku przygotowaniem wydarzeń z okazji 100. rocznicy obrony miasta przed armią bolszewicką zajęły się m.in. organizacje pozarządowe. „To jest sens państwa obywatelskiego, że ludzie współpracują ze sobą, żebyśmy lepiej poznali historię i uczcili pamięć bohaterów” – dodała wicemarszałek Sejmu.

Jak zapowiedział w poniedziałek Urząd Miasta Płocka, w ramach głównych obchodów rocznicowych 18 sierpnia na tamtejszym Cmentarzu Garnizonowym odbędzie się apel pamięci, a na Placu Obrońców Warszawy, gdzie na jednej z barykad toczyły się historyczne walki, posadzony zostanie dąb upamiętniający tamte wydarzenia. Tam również odbędzie się też koncert patriotyczny w wykonaniu Harcerskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka”.

Wcześniej, 2 sierpnia, na terenie Aeroklubu Ziemi Mazowieckiej zaplanowano widowisko przedstawiające najważniejsze wydarzenia z obrony Płocka przed armią bolszewicką w 1920 r. W plenerowym spektaklu uczestniczyć będą grupy rekonstrukcji historycznych. Z kolei 5 września w amfiteatrze nad Wisłą z udziałem m.in. artystów ze Stowarzyszenia Teatr PER SE wystawiona zostanie „Rock Opera” – jak anonsuje Urząd Miasta - widowisko teatralno-muzyczne opowiadające o losach obrońców Płocka sprzed stu lat.

W ramach obchodów planowane jest też m.in. wydanie audiobooka „1920” zawierającego dźwiękowy zapis tekstów historycznych na temat obrony miasta przed armią bolszewicką – wydawnictwo ukaże się dzięki współpracy Książnicy Płockiej i aktorów tamtejszego Teatru Dramatycznego im. Jerzego Szaniawskiego. W programie rocznicowych obchodów znajdą się również publikacje, wystawy, koncerty i seanse filmowe.

CZYTAJ TAKŻE

Armia bolszewicka, chcąc przedostać się na tyły wojsk polskich i dotrzeć od zachodu pod Warszawę, zaatakowała Płock 18 sierpnia 1920 r. Walka o miasto i przyczółek mostu przez Wisłę trwała 21 godzin. Na ulicach wzniesiono barykady. W obronie uczestniczyli, oprócz żołnierzy, w tym z Tatarskiego Pułku Ułanów im. płk. Mustafy Achmatowicza, także płocczanie, a wśród nich kobiety i dzieci. Obrońców wspierali marynarze Flotylli Wiślanej z okrętów „Minister”, „Wawel” i „Stefan Batory”, które ostrzeliwały z rzeki pozycje bolszewików w zajętej przez nich części miasta.

W trakcie walk na ulicach Płocka bolszewicy dopuszczali się zbrodni, jaką było rozstrzelanie 22 pacjentów tamtejszego Szpitala Garnizonowego, a także licznych rozbojów i gwałtów na cywilach, w tym ludności żydowskiej. Najmłodszym poległym wśród stawiających opór bolszewikom był 14-letni harcerz Antolek Gradowski. Dzięki bohaterskiej postawie mieszkańców Płock pozostał niezdobyty, a bolszewicy zmuszeni zostali do odwrotu.

CZYTAJ TAKŻE

W kwietniu 1921 r. podczas wizyty w Płocku marszałek Józef Piłsudski uhonorował obrońców miasta najwyższymi wojskowymi odznaczeniami. Krzyżami Walecznych odznaczeni zostali wtedy m.in. najmłodsi obrońcy miasta: 16-letnia Janina Landsberg oraz harcerze, 12-letni Tadeusz Jeziorowski i 14-letni Józef Kaczmarski, a także pośmiertnie - Antolek Gradowski. Również Płock, jako miasto bohater, otrzymał wówczas Krzyż Walecznych.

W 2018 r., w Narodowe Święto Niepodległości - 11 listopada, w Płocku odsłonięto pomnik - kolumnę zwieńczoną orłem w koronie - upamiętniający obrońców miasta przed armią bolszewicką w 1920 r. Jego autorem jest znany rzeźbiarz Gustaw Zemła. Projekt pomnika powstał z inicjatywy powołanego jeszcze w 2015 r. Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Obrońców Płocka 1920 r. Wysoka na ponad 10 metrów kolumna stanęła na Placu Gabriela Narutowicza, w jednym z historycznych miejsc, gdzie mieszkańcy miasta wraz z żołnierzami powstrzymywali natarcie bolszewików. (PAP)

mb/aszw/

Copyright

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.