29.12.2018

W Lusowie upamiętnią dowódcę Powstania Wielkopolskiego gen. J. Dowbor-Muśnickiego

Uroczystość odsłonięcia pomnika dowódcy Powstania Wielkopolskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Lusowie. 29.12.2015. Fot. PAP/M. Zakrzewski Uroczystość odsłonięcia pomnika dowódcy Powstania Wielkopolskiego gen. Józefa Dowbor-Muśnickiego w Lusowie. 29.12.2015. Fot. PAP/M. Zakrzewski

W Lusowie, gdzie mieszkał i został pochowany jeden z dowódców powstania wielkopolskiego gen. Józef Dowbor-Muśnicki, odbędą się w sobotę uroczystości upamiętniające setną rocznicę tego zrywu.

Powstanie Wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. W pierwszym okresie walk, do końca roku, Polakom udało się zdobyć większą część Poznania. Ostatecznie miasto zostało wyzwolone 6 stycznia, kiedy przejęto lotnisko Ławica. Do połowy stycznia wyzwolono też większą część Wielkopolski. Również w połowie stycznia 1919 r. Stanisław Taczak przekazał dowodzenie gen. Józefowi Dowbor-Muśnickiemu, wskazanemu jako kandydat przez Piłsudskiego.

Zdobycze powstańców potwierdził rozejm w Trewirze, podpisany przez Niemcy i państwa ententy 16 lutego 1919 r. W myśl jego ustaleń, front wielkopolski został uznany za front walki państw sprzymierzonych. Ostateczne zwycięstwo przypieczętował podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, w którego wyniku do Polski powróciła prawie cała Wielkopolska.

W sobotę w Lusowie odbędą się uroczystości upamiętniające setną rocznicę tego zwycięskiego zrywu.

"Wielu mieszkańców naszej gminy walczyło o niepodległość Polski podczas Powstania Wielkopolskiego" – podkreślił wójt gminy Tarnowo Podgórne Tadeusz Czajka.

Jak dodał, "tu mieszkał także jeden z głównodowodzących powstaniem gen. Józef Dowbor Muśnicki. Spoczywa na lusowskim cmentarzu, w grobowcu rodzinnym. Dlatego rocznice wybuchu powstania mają dla nas szczególne znaczenie".

Sobotnie uroczystości rozpocznie uroczysta msza św. w intencji powstańców wielkopolskich w kościele św. Jadwigi i św. Jakuba Apostoła w Lusowie. Następnie zaplanowano przemarsz uczestników na lusowski cmentarz, gdzie odbędą się uroczystości przy mogile generała Dowbor-Muśnickiego. Zaplanowano odśpiewanie hymnu państwowego, apel pamięci, salut honorowy – wystrzał z armaty, modlitwę za zmarłych powstańców i odśpiewanie "Roty".

Obchodom towarzyszyć będzie również prelekcja historyczna w Muzeum Powstańców Wielkopolskich w Lusowie.

"W Lusowie w 2010 r. gmina wybudowała Muzeum Powstańców Wielkopolskich, w którym prezentowane są pamiątki związane z powstaniem i jego uczestnikami. Podstawę kolekcji stanowią zbiory przekazane przez państwa Annę i Józefa Grajków, mieszkańców Lusowa, którzy przez lata odwiedzali powstańców i ich rodziny, cierpliwie spisywali wspomnienia, troskliwie gromadzili dokumenty i pamiątki. Dzisiaj muzeum stanowi ciekawe miejsce, które warto odwiedzić, również przy okazji rocznicy wybuchu powstania" – powiedziała Agnieszka Rzeźnik z Urzędu Gminy Tarnowo Podgórne.

W grudniu 2015 r. przy udziale potomków dowódcy powstania odsłonięto w Lusowie przy Szkole Podstawowej pierwszy w Polsce pomnik generała Dowbor-Muśnickiego.

Józef Dowbor-Muśnicki urodził się 25 października 1867 r. w Garbowie. W wieku 14 lat wstąpił do Korpusu Kadetów w Petersburgu. Przez ponad 30 lat służył w wojsku rosyjskim. Był oderwany od środowiska polskiego, więc, jak sam przyznawał, nie mówił najlepiej po polsku. Wziął udział w wojnie rosyjsko-japońskiej w 1905 r. a podczas I wojny światowej doszedł do stopnia generała i stanowiska dowódcy korpusu.

W 1917 r. został organizatorem I Korpusu Polskiego w Rosji. Rok później władze bolszewickie bezskutecznie usiłowały zlikwidować tę formację. Dochodziło nawet do starć zbrojnych. Korpus został zdemobilizowany w maju 1918 r. pod naciskiem Niemców.

27 grudnia 1918 r. w Poznaniu wybuchło Powstanie Wielkopolskie. W połowie stycznia 1919 r. Stanisław Taczak przekazał dowodzenie gen. Józefowi Dowbor-Muśnickiemu, wskazanemu jako kandydat przez Piłsudskiego. Generał, po wyznaczeniu go przez Naczelną Radę Ludową, objął stanowisko dowódcy polskich sił zbrojnych w byłym zaborze pruskim. Dowbor-Muśnicki zaczął tworzyć regularną armię – Wojska Wielkopolskie, które w szczytowym momencie liczyły ponad 100 tys. ludzi. Za zasługi w organizacji wojska został mianowany przez Naczelną Radę Ludową generałem broni. Po włączeniu w drugiej połowie 1919 r. Wojsk Wielkopolskich do Wojska Polskiego został dowódcą Frontu Wielkopolskiego, istniejącego do maja 1920 r.

Dowbor-Muśnicki zmarł 26 października 1937 r. w Batorowie. Jego grób znajduje się na lokalnym cmentarzu w Lusowie. Dwie córki generała zostały zamordowane podczas II wojny światowej: Janina Lewandowska w Katyniu, a Agnieszka Dowbor-Muśnicka w Palmirach. (PAP)

Autor: Anna Jowsa

ajw/ joz/

Copyright

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.