W Paryżu uroczystości 100. rocznicy nadania tytułu marszałka Polski gen. F. Fochowi

W czwartek minister Mieszko Pawlak z kancelarii prezydenta RP, szef Gabinetu Politycznego ministra obrony narodowej Łukasz Kudlicki, ambasador RP Jan Emeryk Rościszewski wraz z kombatantami z SPK koło Paryż złożyli kwiaty na grobie marszałka Ferdynanda Focha pochowanego w Kościele Inwalidów w Paryżu obok Napoleona Bonaparte.

„Jestem szczęśliwy, że wśród nas są członkowie rodziny marszałka Focha” – podkreślił ambasador Rościszewski, otwierając w Ambasadzie RP konferencję na temat zasług dla Polski marszałka Focha z udziałem historyków prof. Konrada Białeckiego, prof. Marka Kornata i hr. Jana Romana Potockiego.

„Ferdynand Foch to postać wielce zasłużona nie tylko dla Francji, ale dla Polski i całej Europy” – przekazał w przesłaniu odczytanym przez ministra Pawlaka prezydent Andrzej Duda, dodając, że na fundamencie pamięci o marszałku Polska i Francja powinny zacieśniać swoje relacje na forum UE.

„Ferdynand Foch to postać wielce zasłużona nie tylko dla Francji, ale dla Polski i całej Europy” – przekazał w przesłaniu odczytanym przez ministra Pawlaka prezydent Andrzej Duda, dodając, że na fundamencie pamięci o marszałku Polska i Francja powinny zacieśniać swoje relacje na forum UE.

„Marszałek Foch odegrał kluczową rolę w zakończeniu Powstania Wielkopolskiego” – podkreślił z kolei Łukasz Kudlicki, odczytując przesłanie ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, przypominając, że po 1918 r. we Francji, w USA i Wielkiej Brytanii i wielu innych krajach, Foch został uznany za bohatera i jedną z najważniejszych osób, które przyczyniły się do zwycięstwa aliantów nad Niemcami. 19 lipca 1919 r. Brytyjczycy mianowali go marszałkiem polnym. W prasie nie szczędzono mu porównań do Napoleona i Cezara.

Prof. Marek Kornat, przedstawiając biografię i dokonania marszałka Focha podkreślił jego wkład w formowanie we Francji Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera. Foch przyczynił się do jej uzbrojenia, wyposażenia i wysłania jej do Polski w niezwykle trudnym okresie, w czasie wojny z bolszewikami – przypomniał prof. Kornat.

Foch brał także udział w kluczowych bitwach nad Sommą oraz pod Ypres (Belgia). Wiosną 1917 r. został szefem Sztabu Generalnego armii francuskiej. Pod koniec działań wojennych został mianowany głównodowodzącym sił alianckich na froncie zachodnim i marszałkiem Francji. Ferdynand Foch dowodził drugą bitwą nad Marną (1918), która ocaliła Paryż i ostatecznie przeważyła szalę zwycięstwa na korzyść aliantów- analizował zasługi marszałka prof. Białecki.

Marszałek Foch wysłał do Polski wojskową misję pod dowództwem gen. Maxime Weyganda, która wspierała tworzenie armii polskiej. W jej składzie był inny przychylny Polsce oficer Charles de Gaulle - późniejszy prezydent Francji.

11 listopada 1918 r. w słynnym wagonie kolejowym w lesie Compiegne pod Paryżem gen Foch przyjmował kapitulację Niemiec.

Marszałek Józef Piłsudski 5 lutego 1921 r. podczas wizyty w akademii wojskowej Saint-Cyr zdjął order Virtuti Militari ze swego munduru i udekorował nim Focha. Piłsudski stwierdził wówczas: "Jako żołnierz podziwiałem i podziwiam olbrzymie dzieło, jakie dokonałeś, biorąc na swoje barki tak olbrzymią odpowiedzialność. I dlatego dziś z uczuciem głębokiej radości ofiaruję Ci krzyż Virtuti Militari, ten krzyż, który jest mi tak drogi, a który nosiłem na swojej piersi jako Naczelny Wódz Armii Polskiej" - powiedział Piłsudski.

Historycy podkreślają, że Foch był nie tylko wybitnym strategiem i dowódcą, lecz także przenikliwym obserwatorem, który z niepokojem wskazywał na agresywną i ekspansywną politykę Niemiec długo przed dojściem Hitlera do władzy oraz rozprzestrzenianie się rewolucji bolszewickiej.

"Głęboka wiara katolicka towarzyszyła Fochowi przez całe życie. Był człowiekiem głęboko religijnym. Gdy odwiedził niepodległą już Polskę, modlił się przed obrazem Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze" – mówił z kolei infułat ks. Stanisław Jeż.

"Głęboka wiara katolicka towarzyszyła Fochowi przez całe życie. Był człowiekiem głęboko religijnym. Gdy odwiedził niepodległą już Polskę, modlił się przed obrazem Matki Bożej Częstochowskiej na Jasnej Górze" – mówił z kolei infułat ks. Stanisław Jeż.

13 kwietnia 1923 r. na wniosek premiera gen. Władysława Sikorskiego prezydent RP Stanisław Wojciechowski podpisał dekret, na mocy którego Ferdynand Foch został mianowany marszałkiem Polski. "Ówczesny minister Spraw Wojskowych gen. Sosnkowski wręczył mu buławę marszałkowską 2 maja 1923 r. w Dziedzicach na granicy polsko-czechosłowackiej. Następnego dnia wydarzyła się rzecz symboliczna: oto Francuz - marszałek Polski uczestniczył w odsłonięciu w Warszawie pomnika księcia Józefa Poniatowskiego - jedynego polskiego marszałka Francji. Odwiedził Częstochowę, Kraków, Lwów i Poznań. W Polsce Foch cieszył się ogromnym i powszechnym szacunkiem, bo też i jego zasługi dla Polski były ogromne" - wskazał w rozmowie z PAP prof. Tadeusz Panecki.

Podczas konferencji w Paryżu ambasador Rościszewski odznaczył prawnuka marszałka Focha Remiego Becourta – Focha medalem „Pro Bono Polonia”, który przyznawany jest w uznaniu szczególnych zasług w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie, a także kultywowaniu oraz popularyzacji poza granicami Polski wiedzy o tradycjach niepodległościowych.

Maria Dembowska z SPK Paryż przekazała zaś medale z podobiznami marszałków Focha oraz księcia Józefa Poniatowskiego, który jako jedyny Polak został mianowany również marszałkiem Francji, ambasadorowi Rościszewskiemu, konsulowi Andrzejowi Szydło oraz innym zasłużonym dla pamięcią marszałka Focha.

W piątek przewidziane są uroczystości upamiętniające marszałka Focha i Żołnierzy Armii Błękitnej gen. Józefa Hallera pod Łukiem Triumfalnym w Paryżu oraz w Domu Kombatanta im. Władysława Andersa w Paryżu.

Z Paryża Katarzyna Stańko (PAP)

ksta/wr/