Pamiątki po dyplomacie Tadeuszu Skowrońskim przekazane Archiwum Akt Nowych

Pamiątki po swoich dziadkach - Tadeuszu Skowrońskim i Nelsonie de Mello - przekazał Andre Skowroński. Wśród nich znalazły się m.in. przedwojenne dokumenty państwowe z Brazylii dotyczące Polonii, historyczna tablica z polskiej ambasady w Rio do Janeiro, zdjęcia, odznaczenia, telegramy oraz dwa filmy dokumentujące życie Polonii w Brazylii.

Przedmioty pochodzą z rodzinnego archiwum Andre Skowrońskiego po jego dziadkach: dyplomacie Tadeuszu Skowrońskim, pośle nadzwyczajnym i ministrze pełnomocnym w Brazylii w latach 1938–1945 oraz marszałku Nelsonie de Mello - dowódcy 6. Pułku Piechoty w Brazylijskich Siłach Ekspedycyjnych we Włoszech podczas II wojny światowej.

"Niezwykle cenną pamiątką jest dokument, w którym polski rząd na uchodźstwie informuje brazylijskie władze o wybuchu Powstania Warszawskiego. Czytamy w nim, że Armia Krajowa zdecydowała o wybuchu powstania, że wojska radzieckie są pod Warszawą, wreszcie, że Warszawa się nie podda" – powiedział PAP Andre Skowroński.

Podkreślił, że wśród przekazanych pamiątek są też dokumenty przedwojenne, w tym protokoły o współpracy polsko-brazylijskiej z lat 30. XX w.

"Jest również tablica z polskiej ambasady w Rio de Janeiro w Brazylii z 1939 roku z przedwojenną pisownią oraz złoty pistolet Walter PPK, który mój dziadek otrzymał od niemieckiego generała w podziękowaniu za dobre traktowanie niemieckich jeńców" – dodał Skowroński.

W pułku Nelsona de Mello, który walczył we Włoszech, byli polscy emigranci. Zdjęcia z walk we Włoszech też pokazano w czwartek w AAN.

Mariusz Olczak, zastępca dyrektora Archiwum Akt Nowych, podkreślił, że wśród unikalnych zdjęć ze zbiorów Mieczysława Białkiewicza są fotografie z Monte Cassino.

"Chcieliśmy tym samym nawiązać do obchodów 75. rocznicy bitwy o Monte Cassino" – powiedział.

Olczak zaznaczył, że przekazane pamiątki uzupełnią Archiwum Polonii powołane do życia w AAN w połowie lat 90.

"W ramach działań archiwum współpracujemy z organizacjami polonijnymi i działaczami, co pomaga nam w opisywaniu działalności środowisk polonijnych. Dzisiejsze przekazanie pamiątek wpisuje się w jego działalność. Tak się składa, że do tej pory materiałów z Ameryki Południowej - w porównaniu z tymi z Europy i Stanów Zjednoczonych - było bardzo mało. Cieszymy się, że dzięki panu Skowrońskiemu zostaną uzupełnione" – powiedział Olczak. (PAP)

autor: Wojciech Przylipiak

wbp/ itm