walka o granice II RP

„Żeby Polska była tutaj…”, Adamia Turuli stanowi kontynuację cyklu filmowego poświęconego walce Ślązaków o powrót do macierzy, realizowanego dla MHP od 2019 roku.

Muzeum Historii Polski zaprasza na swój kanał YouTube, gdzie można zobaczyć film „Od cudu nad Wisłą do cudu nad Rawą”. Jest to opowieść przygotowana z okazji 100. rocznicy II Powstania Śląskiego.

Wcześniej pamięcią o powstaniach rządziły dwie trumny – Wojciecha Korfantego i Michała Grażyńskiego – tak jak w skali ogólnopolskiej wielkie znaczenie miały trumny Dmowskiego i Piłsudskiego – mówi PAP dr Bernard Linek, historyk z Instytutu Śląskiego. 100 lat temu, 16 lipca 1922 r., część Górnego Śląska została przyłączona do Polski.

Polska kultura literacka, kultura wysoka była romantyczna, oparta na etosie rycerskim. Z kolei na Ślązakach etos rycerski nie robił wrażenia, ponieważ istotą ich etosu była ciężka praca, schludne i czyste mieszkanie, a także miłość do Boga. Z tego też m.in. powodu droga polskojęzycznych Ślązaków do Polski była naprawdę skomplikowana i długa – mówi PAP historyk prof. Andrzej Chwalba.

16 lipca 1922 r. odbyła się w Katowicach uroczystość zjednoczenia Górnego Śląska z Polską przez symboliczne przejęcie ziemi śląskiej przez rząd RP. Podpisano wówczas Akt Objęcia Górnego Śląska.

100 lat temu, 20 czerwca 1922 r., do Katowic wkroczyły oddziały Wojska Polskiego. W ten sposób rozpoczął się proces przejmowania terytoriów przyznanych Polsce w wyniku trzech Powstań Śląskich. Górny Śląsk stał się podstawą rozwoju gospodarczego odrodzonego państwa.

100 lat temu, 17 czerwca 1922 r., działalność rozpoczęła Policja Województwa Śląskiego, formacja bezpieczeństwa zależna wyłącznie od władz samorządu śląskiego. Śląscy policjanci nie tylko strzegli bezpieczeństwa, lecz również zwalczali niemiecką dywersję i bili się we wrześniu 1939 r.

Zwycięstwo III Powstania Śląskiego przerodziło się w mocną Górnym Śląskiem Rzeczpospolitą – powiedział prezydent Andrzej Duda w niedzielę w Katowicach podczas obchodów 100. rocznicy zakończenia III Powstania Śląskiego. Czekają nas na Śląsku wielkie zadania do wykonania. Wierzę, że zdołamy je zrealizować z pożytkiem dla regionu i mieszkających tutaj ludzi – dodał.

Na miejscu krwawych walk Niemcy za czasów Hitlera wybudowali mauzoleum. Po II wojnie monument wysadzili saperzy, a w jego miejscu powstał inny pomnik zaprojektowany przez Xawerego Dunikowskiego. Przetrwał za to przedwojenny amfiteatr, gdzie niezmiennie odbywały się uroczystości związane z bitwą i powstaniem. Bo zarówno dla Niemców, jak i Polaków bitwa o Górę św. Anny stała się symbolem. Dla tych pierwszych wygranej bitwy, dla drugich zwycięskiego powstania. 21 maja 1921 r. rozpoczęła się największa batalia III Powstania Śląskiego.

III Powstanie Śląśkie było właściwie, jak ujął to prof. Ryszard Kaczmarek, niewypowiedzianą wojną polsko-niemiecką. Obydwa państwa niemalże otwarcie angażowały tu swe zasoby militarne przy werbalnym trzymaniu się z dala od całego konfliktu i pozostawianiu jego rozstrzygnięcia w rękach miejscowej ludności – mówi PAP historyk dr hab. Grzegorz Bębnik z katowickiego IPN.