III powstanie Śląskie

„Żeby Polska była tutaj…”, Adamia Turuli stanowi kontynuację cyklu filmowego poświęconego walce Ślązaków o powrót do macierzy, realizowanego dla MHP od 2019 roku.

Znajdujący się na katowickim cmentarzu przy ul. Francuskiej grób Romana Jana Koźlika, weterana walk o wolność i niepodległość Polski, uczestnika III Powstania Śląskiego, został w czwartek oznaczony znakiem pamięci „Tobie Polsko”.

Zwycięstwo III Powstania Śląskiego przerodziło się w mocną Górnym Śląskiem Rzeczpospolitą – powiedział prezydent Andrzej Duda w niedzielę w Katowicach podczas obchodów 100. rocznicy zakończenia III Powstania Śląskiego. Czekają nas na Śląsku wielkie zadania do wykonania. Wierzę, że zdołamy je zrealizować z pożytkiem dla regionu i mieszkających tutaj ludzi – dodał.

Tablicę upamiętniającą dawną siedzibę Głównego Szpitala Wojsk Powstańczych – z czasów III Powstania Śląskiego – odsłonięto w sobotę w budynku obecnego I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Mysłowicach. Ufundował ją katowicki oddział IPN.

Apel pamięci pod Pomnikiem Czynu Powstańczego, msza święta w intencji ofiar walk powstańczych i przejazd zabytkowymi pojazdami - to elementy sobotnich uroczystości z okazji setnej rocznicy bitwy o Górę św. Anny.

Na miejscu krwawych walk Niemcy za czasów Hitlera wybudowali mauzoleum. Po II wojnie monument wysadzili saperzy, a w jego miejscu powstał inny pomnik zaprojektowany przez Xawerego Dunikowskiego. Przetrwał za to przedwojenny amfiteatr, gdzie niezmiennie odbywały się uroczystości związane z bitwą i powstaniem. Bo zarówno dla Niemców, jak i Polaków bitwa o Górę św. Anny stała się symbolem. Dla tych pierwszych wygranej bitwy, dla drugich zwycięskiego powstania. 21 maja 1921 r. rozpoczęła się największa batalia III Powstania Śląskiego.

Obchody 100. rocznicy III Powstania Śląskiego wciąż trwają. W niedzielę Biuro Programu „Niepodległa”, prezydent Opola oraz Instytut Śląski zapraszają na koncert „Moja ziemio wyśniona” w Amfiteatrze Tysiąclecia – Narodowym Centrum Polskiej Piosenki w Opolu.

Przechowane w rodzinnych wspomnieniach powstańcze epizody, domowe archiwalia, pamiątki sprzed stu lat i komentarze historyków złożyły się na dokument o III Powstaniu Śląskim „Żeby Polska była tutaj…”. W niedzielę przygotowany dla Muzeum Historii Polski film będzie miał internetową premierę.

To dzięki staraniom powstańców śląskich przetrwała II Rzeczpospolita; byli oni kontynuatorami w sztafecie pokoleń Polaków, Ślązaków walczących o polskość tych ziem – powiedział w niedzielę w Chorzowie premier Mateusz Morawiecki.

100 lat temu, w nocy z 2 na 3 maja 1921 r., wybuchło III Powstanie Śląskie. Efektem trwających dwa miesiące walk było przyznanie Polsce znacznie większej części Górnego Śląska i większości kopalń, hut i innych zakładów przemysłowych. Latem 1922 r. na przydzielone terytorium wkroczyły oddziały Wojska Polskiego.