19.12.2019

105 lat temu powstała I Brygada Legionów

Wołyń, 1916 r. Oficerowie I Brygady Legionów Polskich: brygadier Józef Piłsudski (siedzi w środku) w towarzystwie oficerów I Brygady Legionów Polskich. Widoczni m.in.: płk Edward Rydz-Śmigły (z prawej na pierwszym planie), por. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (za E. Rydzem-Śmigłym), mjr Michał Żymierski (stoi 2. z lewej na drugim planie, z rękami w kieszeniach). Źródło: NAC Wołyń, 1916 r. Oficerowie I Brygady Legionów Polskich: brygadier Józef Piłsudski (siedzi w środku) w towarzystwie oficerów I Brygady Legionów Polskich. Widoczni m.in.: płk Edward Rydz-Śmigły (z prawej na pierwszym planie), por. Bolesław Wieniawa-Długoszowski (za E. Rydzem-Śmigłym), mjr Michał Żymierski (stoi 2. z lewej na drugim planie, z rękami w kieszeniach). Źródło: NAC

105 lat temu, 19 grudnia 1914 r., władze austriackie oficjalnie powołały do życia I Brygadę Legionów pod dowództwem Józefa Piłsudskiego. Były one pierwszą polską formacją wojskową w XX w. Skupiły w sobie początkowo członków oddziałów Strzelca, Drużyn Strzeleckich, Polowych Drużyn Sokoła oraz innych organizacji paramilitarnych działających przed I wojną światową głównie na terenie zaboru austriackiego.

Legiony powołane zostały 16 sierpnia 1914 r. przez Naczelny Komitet Narodowy jako próba ratowania wojskowej inicjatywy Józefa Piłsudskiego, jaką było sformowanie i wejście 6 sierpnia na teren zaboru rosyjskiego 1. kompanii kadrowej.

Legiony działały w ramach armii austro-węgierskiej i podlegały dowództwu Landwehry. W szczytowym okresie rozwoju w Legionach służyło ponad 16 tys. żołnierzy (jesień 1915).

Legiony działały w ramach armii austro-węgierskiej i podlegały dowództwu Landwehry. W szczytowym okresie rozwoju w Legionach służyło ponad 16 tys. żołnierzy (jesień 1915).

Organizacyjnie dzieliły się na trzy brygady:

I Brygada powołana została 19 grudnia 1914, dowodził nią Józef Piłsudski (do 27 września 1916).

II Brygada powołana została 19 grudnia 1914, I dowódcą był Ferdynand Küttner - do 14 lipca 1916, następnie Józef Haller do 19 lutego 1918.

III Brygada powołana została 8 maja 1915. Dowodzili nią: Wiktor Grzesicki do 14 lipca 1916, Stanisław Szeptycki do 14 listopada 1916, Zygmunt Zieliński do 25 kwietnia 1917, Bolesław Roja do 30 lipca 1917.

CZYTAJ TAKŻE

Do później jesieni 1915 r. Brygady działały na różnych frontach:

I Brygada na Ziemi Krakowskiej i na terenie zaboru rosyjskiego (najważniejsze bitwy to m. in. Krzywopłoty, bitwa limanowska, Łowczówek, walki nad Nidą, Konary i Jastków.

II Brygada w Karpatach Wschodnich (najważniejsze bitwy to m. in. Rafajłowa i Zielona, Mołotków, Kirlibaba, szarża pod Rokitną.

III Brygada weszła do boju od sierpnia 1915 r. i współdziałała z Brygadą Józefa Piłsudskiego.

Od jesieni 1915 roku do września 1916 Legiony walczyły już wspólnie na płn. Wołyniu, nad Styrem i Stochodem.

W lipcu 1916 r. doszło do największej bitwy Legionów - pod Kostiuchnówką. Wówczas to Legioniści pomimo huraganowego ognia i ciągłych ataków Rosjan przez kilka dni utrzymali linię frontu. Wycofali się dopiero po załamaniu frontu na flankach bronionych przez Węgrów i Czechów.

CZYTAJ TAKŻE

Jesienią 1916 r. nastąpiło wycofanie Legionów z frontu na tyły i dymisja Józefa Piłsudskiego z funkcji brygadiera. W lecie 1917 r. wybuchł jeszcze głębszy kryzys –  legioniści odmówili złożenia przysięgi na wierność Niemiec. Rozwiązano Legiony Polskie, część oficerów internowano w obozie w Beniaminowie, żołnierzy w Szczypiornie.

II Brygadę i pozostałych legionistów, poddanych austro-węgierskich, przemianowano na Polski Korpus Posiłkowy i wysłano we wrześniu/październiku na Bukowinę i Besarabię.

W lutym 1918 r. doszło do otwartego buntu w oddziałach Korpusu i legioniści pod dowództwem płk Józefa Hallera przeszli front na stronę rosyjską pod Rarańczą. Tam doszło do połączenia się z II Korpusem Polskim na Ukrainie. (PAP)

Copyright

Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.