„Czas na Niepodległą” - wystawa na Zamku Lubelskim

Celem wystawy jest uświadomienie i próba ukazania wielu wymiarów niepodległości, ale też wielkiej roli, jaką sztuka odegrała w tworzeniu i utrwalaniu idei narodowowyzwoleńczej.

„Chcieliśmy pokazać idee, pamięć, którą sztuki piękne ukształtowały i bez których niepodległość w 1918 roku nie wydarzyłaby się. Można powiedzieć, że rzesze artystów miały w tej niepodległości swój udział, poczynając od insurekcji kościuszkowskiej przez powstania, kończąc na roku 1918” – powiedziała kurator wystawy Bożena Kasperowicz z Muzeum Lubelskiego.

Na wystawie zgromadzono 400 różnych eksponatów, głównie obrazów i rysunków, wykonanych przez różnych artystów, ale też militariów, dokumentów, medali. Ekspozycja przypomina różne okresy walk o niepodległość prowadzonych przez kolejne pokolenia Polaków m.in. podczas powstania kościuszkowskiego, u boku Napoleona, w powstaniu styczniowym, podczas I wojny światowej.

Na wystawie zaprezentowane są m.in. obrazy Aleksandra Orłowskiego, Michała Stachowicza, Franciszka Smuglewicza, Juliusza Kossaka przedstawiające sceny z powstania kościuszkowskiego. Można też zobaczyć rysunki Artura Grottgera z cykli „Polonia” i „Lithuania” – obrazujące sceny z powstania styczniowego. Polskich ułanów, z księciem Józefem Poniatowskim na czele, można oglądać na obrazach Piotra Michałowskiego, Januarego Suchodolskiego, Wojciecha i Jerzego Kossaków.

Znaczna część prezentowanych eksponatów poświęcona jest I wojnie światowej. Na wystawie można oglądać prace artystów, którzy od 1914 roku służyli w Legionach i wykonali wiele szkiców, rysunków, akwareli dokumentujących wojenny szlak. Prezentowane są tu m.in. portrety legionistów, pejzaże z miejsc postoju, sceny z potyczek, akcji bojowych – autorstwa Leopolda Gottlieba, Alfonsa Karpińskiego, Jerzego Kossaka, Karola Zyndram Maszkowskiego, Jana Rembowskiego, Zygmunta Rozwadowskiego, Władysława Skoczylasa.

Na wystawie zgromadzono także prace symboliczne, alegoryczne odwołujące się do rozumienia polskości, patriotyzmu, tożsamości narodowej, religii. Są tu obrazy Jana Matejki, Jana Styki, Jacka Malczewskiego, Jana Rembowskiego, Kazimierza Sichulskiego.

Wśród obrazów i szkiców oglądać można także pamiątki np. naczynia z wizerunkami Napoleona czy Tadeusza Kościuszki, medale, wojenne druki, rozkazy, dokumenty, fotografie, ubiory, militaria np. strzelby, szable, kosy.

Prezentowane prace zostały wybrane z wielu muzeów w Polsce, m.in. z Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu, muzeów narodowych w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Kielcach, muzeów w Toruniu, Radomiu, Rzeszowie oraz ze zbiorów własnych Muzeum Lubelskiego a także prywatnych kolekcji.

Wystawie towarzyszył będzie program edukacyjny – dla dzieci, młodzieży i dorosłych - poświęcony szeroko rozumianemu tematowi polskości i patriotyzmu. Zaplanowano m.in. warsztaty medalierskie i plastyczne, spotkania poświęcone historii przejęcia i tworzenia się władzy w Lublinie w 1918 r., udziałowi wychowanków dawnych lubelskich gimnazjów w walkach I wojny światowej i wojnie polsko-bolszewickiej, a także wykłady połączone z koncertem piosenek legionowych.

Wystawę „Czas na Niepodległą” można oglądać do 8 lipca.(PAP)

Autorka: Renata Chrzanowska

ren/ agz/