Sejm upamiętnił 145. rocznicę urodzin Wincentego Witosa

Za przyjęciem uchwały głosowało w piątek 428 posłów, nikt nie był przeciw, ani nie wstrzymał się od głosu.

"Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że Wincenty Witos dobrze przysłużył się Ojczyźnie i oddaje mu hołd w 145. rocznicę Jego urodzin" - głosi uchwała.

W uchwale napisano, że Witos, "jeden z najwybitniejszych polskich polityków i znakomity przywódca ruchu ludowego", urodził się 21 stycznia 1874 r. w Wierzchosławicach koło Tarnowa. Był rolnikiem, posłem na Sejm — zarówno galicyjski w okresie rozbiorowym, jak i w Polsce Niepodległej. Od wczesnej młodości działał w Stronnictwie Ludowym, a także w Polskim Stronnictwie Ludowym "Piast", którego był najwybitniejszym przywódcą przez wieloletni okres aktywności politycznej.

Uchwała głosi, że Witos jest "jednym z niekwestionowanych Ojców Niepodległości Polski odrodzonej po 123 latach zaborów w listopadzie 1918 r.". Wskazano, że odzyskanie niepodległości wiązał przede wszystkim z państwami Ententy. W uchwale przypomniano, że Galicyjski Sejm Krajowy ogłosił w 1917 r. deklarację o dążeniu do utworzenia suwerennej Polski. Głównym autorem tej deklaracji był Wincenty Witos. 28 października 1918 r. został on przewodniczącym Polskiej Komisji Likwidacyjnej, będącej de facto polskim rządem na terenie Galicji Zachodniej. Komisja ta podporządkowała się rządowi w Warszawie, powstałemu 11 listopada 1918 r. po kapitulacji państw centralnych.

Podkreślono, że Witos "aktywnie włączył się w działania mające na celu odbudowę państwa, obronę jego granic i unifikację". Posłowie ocenili, że "stanowiło to gigantyczne zadanie, mające przekreślić zbrodnię rozbiorów i ostatecznie doprowadzić do połączenia oderwanych dzielnic, zjednoczenia wszystkich warstw i klas społecznych we wspólnej pracy na rzecz zmartwychwstającej Polski".

W uchwale czytamy, że "szczególnie istotna była rola Witosa w mobilizowaniu chłopów do udziału w obronie zagrożonych granic, a także samej niepodległości w wojnie z Rosją sowiecką w 1920 r.". Witos stanął na czele Rządu Obrony Narodowej oraz wszedł do Rady Obrony Państwa. Wzywał chłopów do skupienia się wokół władz odrodzonej Polski i obrony niepodległości kraju, odrzucenia bolszewickiej propagandy i walki o przyszłość narodu i państwa polskiego.

Przypomniano, że Witos pełnił funkcję premiera jeszcze dwukrotnie: w 1923 i 1926 r., przyczyniając się - jak napisano w uchwale - do stabilizacji gospodarczej i społecznej Polski.

"Zawsze nazywał Ojczyznę wspólnym domem i wzywał do pracy na Jej rzecz. W kwestiach gospodarczych był przeciwny zadłużaniu państwa, mówiąc, że jak się pożyczyło, to trzeba oddać, a jak się chce oddać, to trzeba mieć; co było podstawą reform ekonomicznych" - głosi uchwała.

W uchwale napisano, że gabinet Witosa został obalony w wyniku "krwawego zamachu wojskowego Józefa Piłsudskiego, w którym śmierć poniosło kilkaset osób". Witos wraz z działaczami demokratycznej opozycji został skazany w politycznym procesie brzeskim, był poniżany i szykanowany w więzieniu. Po jego opuszczeniu udał się na emigrację do Czechosłowacji, skąd po wkroczeniu wojsk niemieckich wrócił do Polski i nawoływał do obrony Ojczyzny. "W czasie okupacji był więziony przez Niemców. Zwolniony ze względu na stan zdrowia ukrywał się. Odmówił jakiejkolwiek współpracy z okupantem, nie podjął również kooperacji z władzami PKWN" - zaznaczono w uchwale.

Wincenty Witos zmarł 31 października 1945 r. jako honorowy prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego.

"Był wybitnym samorządowcem, parlamentarzystą i państwowcem. Niepodległość państwa polskiego, jego bezpieczeństwo i rozwój stanowiły dla niego najważniejszy cel. Na Jego pomniku w Warszawie znajdują się niezwykłe słowa: +a Polska ma trwać wiecznie+. I trwa" - czytamy w uchwale Sejmu. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ itm/aszw/