Wystawa „Pod znakiem Orła Białego…” w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym

Eksponaty prezentowane od niedzieli w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym w Poznaniu (WMW), w większości nie są pokazywane na ekspozycji stałej. Wśród prezentowanych przedmiotów znalazły się m.in. eksponaty wypożyczone od innych instytucji, a także pamiątki osób prywatnych. Najważniejsze z obiektów, wybrane w związku z obchodami stulecia niepodległości, wyróżniono biało-czerwonymi kokardami.

Jak tłumaczyła PAP Aleksandra Sobocińska z Muzeum Narodowego w Poznaniu, któremu podlega WMW, na potrzeby wystawy „Pod znakiem Orła Białego…” Wielkopolska, Śląsk, Pomorze – drogi do niepodległości 1918–2018, zgromadzono m.in. broń używaną podczas zrywów niepodległościowych; długą i krótką broń palną, broń białą, w tym przede wszystkim szable, pałasze i tasaki, oraz broń drzewcową – lance kawaleryjskie i charakterystyczne dla polskich powstań narodowych – kosy bojowe.

„Są też pojedyncze przykłady powstańczej artylerii. Znacznie mniej liczne jest, bardzo dzisiaj rzadkie, umundurowanie i oporządzenie. Na wystawie najliczniejsze są natomiast różnego rodzaju przedmioty o charakterze pamiątkowym. Na wielu spośród nich znajdują się wizerunki Orła Białego” – podkreśliła Sobocińska.

Jak wskazała, głównym celem wystawy jest pokazanie zachowanych źródeł i materiałów upamiętniających udział mieszkańców Wielkopolski w działaniach na rzecz odzyskania niepodległości, przede wszystkim w Powstaniu Wielkopolskim w 1806 r., Powstaniu Wielkopolskim w 1848 r. i Powstaniu Wielkopolskim 1918–1919 r.

„Celem twórców wystawy jest też wywołanie u widza refleksji nad podobieństwami i różnicami odnoszącymi się do tych tak ważnych dla Wielkopolan wydarzeń. Dla pełniejszego obrazu niezbędne jest także przypomnienie udziału Wielkopolan w Insurekcji Kościuszkowskiej 1794 r., w Legionach Polskich gen. Jana Henryka Dąbrowskiego, w wojskach Księstwa Warszawskiego, czy też w wydarzeniach poznańskich z 1846 r. Mieszkańców ziem zaboru pruskiego nie zabrakło też w Powstaniu Listopadowym 1830–1831 i w Powstaniu Styczniowym 1863–1864” – mówiła.

„Na wystawie zdecydowano się jednak pokazać również obiekty dotyczące innych przedsięwzięć – na polu tzw. pracy organicznej, będącej uzupełniającym frontem działań obronnych podtrzymujących polskość na zabranych terenach. Poznań stał się nieformalną stolicą ziem polskich pod pruskim zaborem, a silna Wielkopolska wspierała swym przykładem obronę polskości na Górnym Śląsku i Pomorzu Gdańskim, a także na innych terenach Królestwa Pruskiego” – dodała Sobocińska.

Jak przypomniała, finałem tych działań było zorganizowanie w Poznaniu, w dniach 3–5 grudnia 1918 r. Polskiego Sejmu Dzielnicowego, który podjął uchwałę o przyłączeniu się do odradzającego się państwa polskiego.

„To właśnie na mocy tej decyzji rozpoczęto działania na rzecz zniesienia zaboru pruskiego w Powstaniu Wielkopolskim 1918–1919. Wpłynęło to także na udział Wielkopolan w organizowaniu pomorskich i śląskich oddziałów wojskowych, w powstaniach śląskich i w przejęciu Pomorza Gdańskiego, a także w udzielaniu różnorodnej pomocy w czasie plebiscytów na Śląsku, Warmii, Mazurach i Powiślu” – zaznaczyła.

Kuratorami wystawy „Pod znakiem Orła Białego…” Wielkopolska, Śląsk, Pomorze – drogi do niepodległości 1918–2018, są: Jarosław Łuczak, Anna Szukalska-Kuś i Alina Sokołowska.

Ekspozycję w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym można oglądać od niedzieli do 11 listopada.

Wystawa jest wpisana w cykl wydarzeń realizowanych przez Muzeum Narodowe w Poznaniu pod hasłem „1918-2018. Wolność kocham i rozumiem”, w ramach obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości niepodlegla.gov.pl.

Ekspozycji w Wielkopolskim Muzeum Wojskowym towarzyszy ponadto pokaz „Dawna broń z kolekcji Michała Palacza z Wielkiego, ofiarowana do zbiorów Wielkopolskiego Muzeum Wojskowego – pamięci żony Aleksandry”. (PAP)

autor: Anna Jowsa

ajw/ agz/