budowa niepodległego państwa

Paderewski potrafił wpływać na kształtowanie się konkretnej polityki amerykańskiej wobec sprawy polskiej, grając na liberalnych nutach tak ważnych dla Woodrowa Wilsona – zaznaczył dr Sławomir Dębski, historyk, dyrektor Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, podczas dyskusji panelowej on-line dotyczącej polskiej dyplomacji w czasie walki o niepodległość.

160 lat temu, 8 lutego 1860 r., w Dębłowie Królewskim k. Gniezna urodził się Wojciech Trąmpczyński – prawnik, polityk związany z Narodową Demokracją, poseł na sejm pruski i do parlamentu niemieckiego, a w czasach II RP marszałek Sejmu i Senatu.

Warto pamiętać o Korfantym, bo przez moment był przywódcą narodowym. Tej pozycji nie udało mu się utrzymać – powiedział Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski, podczas debaty „Wojciech Korfanty – wielki niezrozumiany?”, która odbyła się w warszawskim Domu Spotkań z Historią.

W 1918 r. nie nastąpiło nic takiego, co przesądzałoby o tym, że odrodzone państwo przetrwa. O tym przesądził mądry i pracowity rok 1919. Można powiedzieć, że między rokiem 1918 a 1920 jest przestrzeń pozytywnej pracy – mówi PAP historyk prof. Andrzej Chwalba, autor książki „1919. Pierwszy rok wolności”.

Po jednodniowej przerwie na łamy prasy 9 listopada wrócił cały polityczny ferment odzyskującej niepodległość Polski. I wrócił w wielkim stylu – tego dnia do wszystkich docierały wieści, że RP ma już właściwie trzy rządy, nie wspominając o Radzie Regencyjnej i podległym jej prowizorycznym rządzie warszawskim.

Pod względem politycznym był to dzień wyjątkowo ubogi. Na powstanie Rządu Lubelskiego jeszcze nie zareagowano, wciąż liczono na utworzenie Rządu Narodowego w Krakowie – tego jednak dnia trwało jakby zawieszenie. Mówiono więc o istnym szale zaciągania się do wojska, o narastającej groźbie bolszewizmu i – znów – o brutalizującym się bandytyzmie.

100 lat temu, 25 października 1918 r., Wojciech Korfanty, polski poseł do Reichstagu, wygłosił ostatnie przemówienie na forum parlamentu upadającej Rzeszy. Zażądał zjednoczenia wszystkich ziem polskich zaboru pruskiego i dostępu do morza.

Akt z 7 października to deklaracja woli tworząca pewną rzeczywistość prawną i sygnalizująca ambicje Polaków – mówi PAP prof. Przemysław Waingertner, historyk z Uniwersytetu Łódzkiego. 100 lat temu, 7 października 1918 r., Rada Regencyjna ogłosiła odezwę „Do Narodu Polskiego”, w której proklamowała niepodległość Polski i rozwiązywała Radę Stanu.

Uroczysty "Pochód Polski" ulicami Poznania i premierę filmu dokumentalnego zaplanowano w ramach obchodów 100. rocznicy obrad Polskiego Sejmu Dzielnicowego. Sejm obradował w Poznaniu w dniach 3-5 grudnia 1918 roku.

Aleksy Rżewski to postać wyjątkowa chociażby z tego powodu, że jest przykładem awansu społecznego od robotnika po prezydenta – opowiadał PAP Grzegorz Nawrot, historyk z łódzkiego IPN.