II Rzeczpospolita

Osiemdziesiąt lat temu, 13 października 1938 r., zmarł twórca kawalerii Legionów Polskich płk Władysław Belina-Prażmowski. Przeszedł do legendy czynu legionowego jako dowódca „ułańskiej siódemki” – pierwszego regularnego oddziału polskiego od czasu upadku Powstania Styczniowego.

Badacze dzielą się na zwolenników stagnacji i rozwoju II RP, ale gdyby nie sukces reformy Grabskiego z 1923 r., sytuacja byłaby dramatyczna. To niezwykle ważny element osiągnięty dzięki zgodzie politycznej i stworzeniu rządu ponad podziałami partyjnymi – powiedział prof. Wojciech Roszkowski, historyk z Instytutu Studiów Politycznych PAN, podczas otwarcia warszawskiej konferencji naukowej „Dziedzictwo II Rzeczypospolitej”.

90 lat temu, w 1928 r., ustanowiono w Polsce kilka odznaczeń, którymi honorowano zasłużonych w walce o odrodzenie państwa, m.in. 27 września Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Bardzo rozbudowany wówczas program uroczystości wyznaczył ramy obchodów na kolejne kilkanaście lat.

„Oblicza Niepodległej. Państwo i Społeczeństwo w 100-lecie odrodzenia Rzeczypospolitej” to tytuł konferencji organizowanej w dniach 25-26 października 2018 r. przez Instytut Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego i Polską Akademię Umiejętności. 

25 lat temu sprowadzone ze Szwajcarii prochy prezydenta Ignacego Mościckiego i jego małżonki zostały złożone w krypcie archikatedry warszawskiej. Mościcki – prezydent RP w latach 1926–1939 – jako głowa państwa realizował linię polityczną Piłsudskiego. „Nie był politykiem w znaczeniu charakterologicznym. Nigdy nie patrzył na sprawy kraju w sposób całościowy, głównie interesowały go kwestie gospodarcze, i to traktowane bardzo technicznie” – mówił PAP prof. Andrzej Chojnowski.

Pamięć o bitwie pod Zadwórzem, która w 1920 r. ocaliła Lwów, była starannie pielęgnowana w II Rzeczypospolitej - wspomina dla PAP weteran płk Otton Hulacki, który w 2. Korpusie Polskim brał udział w walkach m.in. o Monte Cassino. To Lwów ukształtował nasze charaktery - podkreśla.

90 lat temu, 31 lipca 1928 roku, w dziesięciolecie istnienia drugiej RP Halina Konopacka triumfowała w olimpijskim konkursie rzutu dyskiem. Wynikiem 39,62 m ustanowiła w Amsterdamie rekord świata. To był pierwszy złoty medal igrzysk w dziejach polskiego sportu.

Sto lat temu, 27 lipca 1918 r., decyzją Zarządu Biskupów Królestwa Polskiego powołano w Lublinie uniwersytet. Początkowo działał jako Uniwersytet Lubelski i dopiero po dziesięciu latach do nazwy dołączono przymiotnik Katolicki.

Józef Piłsudski w pewien sposób rozwiązał sobie ręce – stał się samotnikiem z Sulejówka, legendą, nadal pierwszym marszałkiem Polski, ale niepełniącym żadnych funkcji państwowych – mówi PAP prof. Przemysław Waingertner. 95 lat temu, 3 lipca 1923 r., Piłsudski wycofał się z życia politycznego.

Józef Piłsudski w pewien sposób rozwiązał sobie ręce – stał się samotnikiem z Sulejówka, legendą, nadal pierwszym marszałkiem Polski, ale niepełniącym żadnych funkcji państwowych – mówi PAP prof. Przemysław Waingertner. 95 lat temu, 3 lipca 1923 r., Piłsudski wycofał się z życia politycznego.