Wielka Wojna

Historię w wydaniu światowym piszą głównie historycy zachodni z perspektywy doświadczeń własnych państw i narodów, dlatego cierpienia i skala zniszczeń ziem polskich w czasie I wojny światowej są tematem rzadko obecnym w narracji historycznej czy publicystyce – mówi PAP historyk prof. Andrzej Chwalba z UJ.

105 lat temu, 28 lipca 1914 r., wybuchła I wojna światowa. Przez wówczas żyjących była nazywana Wielką Wojną, przy czym określenie to dotyczyło zarówno zaangażowanych w nią ludzi oraz środków, jak i ogromu spustoszeń, których dokonała głównie w Europie. Rzadko się pamięta, że obok Francji głównym teatrem działań były ziemie polskie.

105 lat temu - w miesiąc po strzałach w Sarajewie, w wyniku których zginął austriacki następca tronu arcyksiążę Franciszek Ferdynand wraz z żoną Zofią - Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co wywołało konflikt światowy, który do 1918 r. pochłonął życie ok. 9,5 mln żołnierzy. Ocenia się, że w armiach zaborczych straciło życie 500 tys. Polaków.

105 lat temu, 28 lipca 1914 r., Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii. Była to konsekwencja dokonanego miesiąc wcześniej w Sarajewie zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Konflikt zbrojny z lat 1914–1918 radykalnie zmienił oblicze ówczesnego świata.

100 lat temu, 11 listopada 1918 r., w wagonie sztabowym w Compiègne, gdzie mieściła się kwatera marszałka Francji Ferdynanda Focha, podpisano zawieszenie broni pomiędzy aliantami a Niemcami, kończące I wojnę światową. Światowy konflikt, który pochłonął życie prawie 10 mln żołnierzy, radykalnie zmienił oblicze ówczesnego świata.

Polacy wcieleni do wojska austriackiego w czasie I wojny światowej walczyli ramię w ramię ze Słoweńcami nad Soczą; pragniemy, by pamiętano, że oddali tu życie - powiedział w czwartek marszałek Senatu Stanisław Karczewski, odsłaniając obelisk w Novej Goricy.

Film „Straszna wojna” opowiada o tym jak bardzo niszczycielska dla Polski i Polaków była I wojna światowa. Prof. Andrzej Chwalba z Uniwersytetu Jagiellońskiego stawia nawet tezę, że dla ziem polskich był to konflikt zbrojny dużo bardziej destrukcyjny niż II wojna światowa. Mieliśmy kompletnie zniszczony przemysł i rolnictwo, dziesiątki małych miast i setki wsi zostały zmiecionych z powierzchni ziemi – walki omijały z reguły duże miasta.

Wojna totalna zakładała mobilizowanie całego potencjału społecznego i gospodarczego w służbie zwycięstwu. Zatarty miał zostać podział na linię frontu i jego zaplecze – mówi w rozmowie z PAP dr hab. Piotr Szlanta z IH UW. 99 lat temu, 11 listopada 1918 r. podpisaniem rozejmu w Compiegne zakończyła się I wojna światowa.

28 lipca 1914 r. Austro-Węgry wypowiedziały wojnę Serbii, co było konsekwencją dokonanego miesiąc wcześniej w Sarajewie zamachu na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Wojna szybko przerodziła się w światowy konflikt, który pochłonął życie prawie 10 mln żołnierzy.

Wielka historia składa się z losów zwyczajnych ludzi i dramatów determinujących ich życie. Zadaniem historyka jest odnalezienie drobnych, często zupełnie zapomnianych świadectw dawnych czasów. Gdy 28 czerwca 1914 r. w Sarajewie dziewiętnastoletni chorowity gimnazjalista Gavrilo Princip zastrzelił arcyksięcia Franciszka Ferdynanda i jego małżonkę nikt nie mógł przypuszczać, że ich śmierć wpłynie na życie wielu milionów ludzi i zapoczątkuje nową epokę w dziejach Europy.