Bratanek Alana Turinga odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP

Dermot Turing w 2018 r. opublikował książkę "X, Y i Z: The Real Story of How Enigma Was Broken" (w Polsce została wydana w 2019 r. pod tytułem "X, Y, Z. Prawdziwa historia złamania szyfru Enigmy"), w której szczegółowo opisuje polsko-brytyjsko-francuską współpracę w zakresie złamania kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma i podkreśla, że osiągnięcia jego słynnego wuja byłyby znacznie spowolnione - jeśli nie niemożliwe - bez istotnego wkładu Polskiej Szkoły Matematyki.

Odznaczenie przyznane za „szerzenie wiedzy o roli polskich kryptologów nie tylko w Wielkiej Brytanii, ale także we Francji i innych krajach” w imieniu prezydenta RP Andrzeja Dudy wręczył polski ambasador w Londynie Arkady Rzegocki. Ceremonia, która z powodu trwającej epidemii koronawirusa miała bardzo kameralny charakter, odbyła się w ogrodzie Ogniska Polskiego, najstarszego klubu polonijnego w Londynie.

"W porównaniu z kryptologami, którzy nie tylko osiągnęli zadziwiający przełom, umożliwiający odczytywanie wiadomości Enigmy przez całą drugą wojnę światową, i narażali własne życie, aby zachować to w tajemnicy, nie zrobiłem nic wielkiego. W pewnym sensie uważam, że otrzymuję to odznaczenie w uznaniu ich pracy, a nie swojej” - powiedział Dermot Turing, odbierając odznaczenie. „Chciałbym również docenić ogromną pomoc, jaką miałem w moich badaniach od ambasady polskiej w Wielkiej Brytanii, instytutów w Londynie, które strzegą polskich rejestrów wojennych, a także rodzin samych kryptologów” - dodał.

Ambasador Rzegocki wręczając odznaczenie podkreślił: „Jestem wdzięczny za Pańską pracę, ponieważ pomaga w przedstawianiu brytyjskiej opinii publicznej prawdziwej historii o dekodowaniu Enigmy. Mam zaszczyt wręczyć to odznaczenie w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy osobie, którą z dumą mogę nazwać przyjacielem Polski”.

Na uwagę, że w Polsce znana jest przede wszystkim działalność Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a mniej postać Alana Turinga, zaś w Wielkiej Brytanii - Alana Turinga, a nie polskich kryptologów, Turing powiedział PAP, że zaczyna to się zmieniać. "Zaczynając pracę nad tym projektem, nie spodziewałem się, że będzie duże zainteresowanie tym, co jest niebrytyjskim prologiem historii o (brytyjskim ośrodku kryptologicznym) Bletchley Park, tymczasem byłem w błędzie. Okazało się, że nie jest tak, że Brytyjczycy chcą chronić swoją narodową historię o Bletchley Park i chętnie dowiadują się o jej początkach. Zresztą losy polskich kryptologów same w sobie są bardzo ciekawą historią" - powiedział.

"To, co Dermot zrobił tą książką, ma ogromne znaczenie, bo przecież byłoby zrozumiałe, gdyby, będąc bratankiem Alana Turinga, przede wszystkim eksponował jego rolę, tymczasem przyznaje, że uczył się on od naszych kryptologów. Wie, że jego genialny stryj miał szczęście, że spotkał i połączył siły z naszymi genialnymi naukowcami" - powiedziała PAP Anna Zygalska-Cannon, siostrzenica Henryka Zygalskiego, która również wzięła udział w ceremonii.

Polacy jako pierwsi zastosowali matematykę w kryptoanalizie tuż po zakończeniu I wojny światowej, a następnie złamali kod Enigmy w grudniu 1932 r. Przekazali swoją pracę sojusznikom francuskim i brytyjskim w przededniu II wojny światowej, latem 1939 roku. Ich osiągnięcia matematyczne i techniczne położyły podwaliny pod prace Alana Turinga i działania prowadzone w Bletchley Park, gdzie w czasie II wojny światowej mieściła się Rządowa Szkoła Kodów i Szyfrów.

Order Zasługi RP, który składa się z pięciu klas, przyznawany jest cudzoziemcom i obywatelom polskim mieszkającym za granicą, którzy poprzez swoje wysiłki w znacznym stopniu przyczyniają się zarówno do współpracy międzynarodowej, jak i do współpracy między Polską a innymi krajami.

Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)

bjn/ akl/