„Od cudu nad Wisłą do cudu nad Rawą”
Muzeum Historii Polski zaprasza na swój kanał YouTube, na którym można obejrzeć film „Od cudu nad Wisłą do cudu nad Rawą”. Jest to opowieść przygotowana z okazji 100. rocznicy II Powstania Śląskiego.
Film dokumentalny Adama Turuli „OD CUDU NAD WISŁĄ DO CUDU NAD RAWĄ”, to druga część z cyklu filmów Muzeum Historii Polski przypominających wydarzenia sprzed wieku, dzięki którym najbardziej uprzemysłowiona część Górnego Śląska – powróciła do Macierzy.
Tym razem autor w 30-minutowym dokumencie, prezentuje wydarzenia jakie miały miejsce w okresie od upadku I Powstania Śląskiego z 1919 roku do momentu zakończenia 25 sierpnia 1920 roku II Powstania Śląskiego. Był to czas przygotowań do polsko-niemieckiej rywalizacji przedplebiscytowej, narastającej walki politycznej, ale też konfliktów narodowościowych. Ogromny wpływ na sytuację na Śląsku miało niepowodzenie wyprawy kijowskiej Józefa Piłsudskiego i odwrót wojsk polskich pod Warszawę. Wśród Niemców wzmogło to nadzieję, na upadek polskiego „państwa sezonowego”, bowiem eliminowałoby to konieczność organizowania plebiscytu.
We wspomnieniach członków powstańczych rodzin – tamten okres był „tak gorący jak na dzikim zachodzie...” Faktycznie – na porządku dziennym były strzelaniny, a nawet skrytobójcze morderstwa. W efekcie prowokowanych przez Niemców zamieszek – m.in. w Katowicach – zamordowany został 17 sierpnia 1920 roku, podczas pełnienia swej misji ratowania życia – dr Andrzej Mielęcki – powszechnie poważany medyk i polski działacz plebiscytowy.
Wydarzenia te w połączeniu z napadami na siedziby polskich komisariatów plebiscytowych sprowokowały Polską Organizację Wojskową Górnego Śląska (POW GŚl.) – do zbrojnego wystąpienia i ogłoszenia II Powstania w nocy z 19 na 20 sierpnia 1920 roku. Walki toczyły się początkowo w obronie zagrożonych polskich działaczy plebiscytowych i ich rodzin, a potem żądając usunięcia z terytoriów plebiscytowych znienawidzonej niemieckiej policji SIPO.
Na skutek szeroko zakrojonej i skutecznej akcji zbrojnej – powstańcy śląscy odnieśli błyskawiczny sukces. Był on też pochodną wieści o sukcesie Bitwy Warszawskiej, która podkopała morale strony niemieckiej. W ten sposób „Cud nad Wisłą” przełożył się też na Śląsku do „Cudu nad Rawą”. W miejsce niemieckiej SIPO utworzona została wspólna, polsko-niemiecka policja plebiscytowa. Dzięki temu strona polska – po raz pierwszy w dziejach tego konfliktu – miała prawo do legalnego posiadania i noszenia broni.
Reżyser Adam Turula – jako historyk i dokumentalista – po raz kolejny nie ogranicza się do wykładu ekspertów − to zaledwie punkty wyjścia, ale sięga do pamięci dzieci i wnuków powstańców, z których ostatni zmarli przed 20 laty. Z opowieści prywatnych i rodzinnych, z zachowanych pamiątek – wyłania się obraz może nie do końca kompletny, ale za to bardzo prawdziwy – historia prywatna, osobista – czasem wręcz intymna. W filmie oprócz historyków – autorytetów przedmiotu zobaczymy również – jak w ubiegłorocznym filmie o I Powstaniu – osoby publiczne i powszechnie znane, które nie wahają się opowiadać o tradycji walki o polskość Śląska.
Produkcja: Muzeum Historii Polski, 2020
Producent wykonawczy: Studio Arka Górnośląska z Katowic
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Reżyseria i scenariusz: Adam Turula
Czas trwania: 30 minut.
Źródło: Muzeum Historii Polski
Copyright
Wszelkie materiały (w szczególności depesze agencyjne, zdjęcia, grafiki, filmy) zamieszczone w niniejszym Portalu chronione są przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych. Materiały te mogą być wykorzystywane wyłącznie na postawie stosownych umów licencyjnych. Jakiekolwiek ich wykorzystywanie przez użytkowników Portalu, poza przewidzianymi przez przepisy prawa wyjątkami, w szczególności dozwolonym użytkiem osobistym, bez ważnej umowy licencyjnej jest zabronione.
