J. Majchrowski: nie wiem, czy Dom na Oleandrach będzie dostępny na 11 XI

Prezydent Krakowa zaznaczył, że sprawą Domu im. Józefa Piłsudskiego na Oleandrach zajmuje się wymiar sprawiedliwości. Sytuacją Domu zainteresowało się także Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, które proponuje, aby działające w budynku Muzeum Czynu Niepodległościowego stało się oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie.

Jacek Majchrowski podkreślił konieczność zabezpieczenia zbiorów, które znajdują się w muzeum na Oleandrach – są to pamiątki związane z walkami Polaków o wolność m.in. sztandary Legionów Polskich, obiekty związane z marszałkiem Józefem Piłsudskim oraz z legionistami, pochodzące m.in. z ich darów dokumenty, mundury, broń i dzieła sztuki.

„Nie wiem, czy na 11 listopada Dom im. Piłsudskiego na Oleandrach będzie dostępny dla zwiedzających. Robimy w tej chwili to, co możemy” – powiedział w czwartek dziennikarzom Jacek Majchrowski.

Od 25 lipca miasto remontuje elewację Domu im. Piłsudskiego. W następnej kolejności miasto chce wymienić okna. „By to zrobić, trzeba wejść do środka. Mamy nadzieję, że to się uda przynajmniej częściowo” – powiedział prezydent Krakowa wskazując na „błąd” Krystiana Waksmundzkiego, komendanta naczelnego Związku Legionistów Polskich, który to związek od lat 90. ma siedzibę w Domu im. Piłsudskiego.

Błąd ten – mówił prezydent Krakowa – polega na tym, że Waksmundzki zagospodarował ponad 100 m kw. pomieszczeń Domu na siedziby różnych organizacji, które sam stworzył, a od decyzji sądowych (krakowski Sąd Okręgowy oddalił wniosek Związku Legionistów Polskich o zasiedzenie w tym budynku) odwoływał się tylko Związek Legionistów Polskich. To tę powierzchnię miasto chciałoby udostępnić na 11 listopada.

„Sądzę, że będziemy mogli wejść na ponad 100 m kw. zajmowanych przez te organizacje” – powiedział Majchrowski i poinformował, że jeszcze w sierpniu miasto wraz z komornikiem i muzealnikami wejdzie do domu na Oleandrach. „Będziemy się starać (odnowić i przygotować część Domu Piłsudskiego-PAP) (…). „Nie wiem, czy wszystko uda się na 11 listopada” – przyznał.

Zdaniem Majchrowskiego „tragedia” polega na tym, że Krystian Waksmundzki jest jedyną osobą, która nie zgadza się na wejście miasta do budynku, jego remont i inwentaryzację, a potem ekspozycję mieszczących się tam zbiorów. „Budynek jest w katastrofalnym stanie” – podkreślił prezydent miasta.

W czwartek Porozumienie Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych w Krakowie oficjalnie poparło władze Krakowa w staraniach o odzyskanie Domu im. Piłsudskiego. „To wstyd dla nas wszystkich, że my krakowianie nie jesteśmy w stanie odzyskać tego budynku przez tyle lat” – powiedział rzecznik Porozumienie Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych Jerzy Bukowski. Według Porozumienia zbiory w Muzeum Czynu Niepodległościowego powinny należeć do miasta – do Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. W budynku siedzibę powinny mieć – ocenił Bukowski – Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego oraz „bezdomne” organizacje kombatanckie.

Władze Krakowa od wielu lat zabiegają o odzyskanie całego budynku, który został wybudowany w latach 30. XX wieku w miejscu, skąd w 1914 r. wyruszyła I Kompania Kadrowa strzelców Józefa Piłsudskiego. Od początku lat 90. XX wieku Dom im. J. Piłsudskiego jest siedzibą Związku Legionistów Polskich, którego komendantem naczelnym jest Krystian Waksmundzki.

W marcu tego roku krakowski Sąd Okręgowy oddalił wniosek Związku Legionistów Polskich o zasiedzenie w tym budynku. Związek złożył od tego wyroku apelację, trafiła ona do sądu 3 lipca i zostanie rozpoznana najprawdopodobniej we wrześniu.

Stowarzyszenie Związek Legionistów Polskich odrzuciło możliwość zawarcia z miastem porozumienia ws. generalnego remontu Domu im. Józefa Piłsudskiego, nie chciało też od miasta pomocy przy ewidencjonowaniu pamiątek i pracach nad scenariuszem nowej wystawy stałej.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego proponuje, by działające w Domu im. Józefa Piłsudskiego na krakowskich Oleandrach Muzeum Czynu Niepodległościowego stało się oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie. To efekt kontroli przeprowadzonej w Muzeum Czynu Niepodległościowego wiosną tego roku na wniosek ministra kultury. Stwierdzono wówczas, że dostęp do zbiorów placówki jest utrudniony, są one przechowywane w warunkach niezapewniających właściwego stanu zachowania, niewystarczający jest także stan techniczny pomieszczeń.

Związek Legionistów Polskich uwarunkował wprowadzenie części zaleceń pokontrolnych od otrzymania kilkuset tysięcy złotych dofinansowania z ministerstwa. Z informacji PAP wynika, że nie możliwości wsparcia przez państwo prywatnego muzeum, a ministerstwo nie widzi szans, by funkcjonowało ono w dotychczasowej formule, stąd propozycja, by na Oleandrach utworzyć oddział Muzeum Narodowego w Krakowie – Muzeum Czynu Niepodległościowego na bazie zbiorów, które musiałyby być przekazane mu przez Związek Legionistów Polskich. Podobne rozwiązanie zastosowano w przypadku Muzeum Techniki i Przemysłu Naczelnej Organizacji Techniki, tworząc Narodowe Muzeum Techniki, które przejęło zbiory w darze od NOT.

Włączenie zbiorów Muzeum Czynu Niepodległościowego w strukturę Muzeum Narodowego wiązać się będzie z koniecznością przekazania zbiorów, ma jednocześnie służyć lepszej ich ochronie oraz zapewnieniu właściwego stanu samego budynku. (PAP)

autor: Beata Kołodziej

bko/ agz/