wojna polsko-bolszewicka

100 lat temu, 16 września 1920 r., pod Dytiatynem garstka polskich żołnierzy przez kilka godzin powstrzymywała kilkukrotnie większe siły wojsk bolszewickich. Jej poświęcenie uratowało pozostałe polskie oddziały przed rozbiciem i sprawiło, że bój ten nazywany jest „polskimi Termopilami”.

W Sokółce (Podlaskie) upamiętniono w niedzielę setną rocznicę bitwy niemeńskiej uważanej za drugą – po bitwie warszawskiej – kluczową fazę wojny polsko-bolszewickiej z 1920 roku. Odsłonięto tablicę pamiątkową ku czci ofiar tych wydarzeń, odbył się też apel pamięci.

12 września na Wołyniu rusza ofensywa 3 Armii gen. Władysława Sikorskiego; w jej wyniku Polacy zajmują kolejne miasta. Działania te mają odwrócić uwagę sowieckich dowódców od przygotowań do operacji niemeńskiej. Józef Piłsudski zamierza bowiem obejść oddziały bolszewickie od strony północnej i zepchnąć przeciwnika w bagna Polesia.

4 września w rejonie Sejny–Suwałki–Augustów wojska litewskie atakują oddziały jazdy polskiej; dalej Litwini nacierają wspomagani przez Sowietów. 5 września Polacy odpierają kontrofensywę litewską na Suwalszczyźnie. Armia Konna Budionnego wycofuje się najpierw na wschodni brzeg Bugu, a następnie na tyły Frontu Południowo-Zachodniego, do rejonu Włodzimierza Wołyńskiego.

Zwycięstwo w bitwie pod Komarowem to jeden z największych triumfów w dziejach jazdy polskiej – podkreślił prezydent Andrzej Duda w liście do uczestników obchodów 100. rocznicy tej batalii na polach w Wolicy Śniatyckiej (Lubelskie).

Trwają walki z 1 Armią Konną pod Zamościem. Miasta bronią wojska polskie i ukraińska 6 Dywizja płk. Marko Bezruczki. 31 sierpnia 1 Dywizja Kawalerii płk. Juliusza Rómmla stacza z wycofującą się armią Siemiona Budionnego walkę pod Komarowem – ostatnią wielką bitwę kawaleryjską XX wieku; pokonani bolszewicy uchodzą za Bug.

W Kijowie w czwartek otwarto wystawę „1920: w obronie Europy przed bolszewizmem” upamiętniającą 100-lecie Cudu nad Wisłą. Dzięki tamtym wydarzeniom zatrzymano „czerwoną dżumę i obroniono Europę przed totalitarną przyszłością” – mówi PAP szef ukraińskiego IPN Anton Drobowycz.

Inscenizacja epizodów zwycięskiej bitwy z bolszewikami pod Komarowem (Lubelskie) będzie w niedzielę głównym punktem obchodów 100. rocznicy walk. Tego dnia przypada Święto Kawalerii Polskiej.

Repliki sprzętu wojskowego i broni sprzed stu lat, dioramy prezentujące np. stanowiska ogniowe czy polowy szpital, rekonstruktorów w strojach z epoki – to wszystko można w niedzielę zobaczyć do wieczora w centrum Białegostoku.

21–22 sierpnia oddziały Wojska Polskiego zajmują: Lidzbark, Zambrów, Hrubieszów, Przasnysz, Białystok. 25 sierpnia bolszewicki kawaleryjski korpus Gaja Bżyszkina, zagrożony rozbiciem, przekracza granicę niemiecką w Prusach Wschodnich, tam jest internowany. Sowiecki Front Zachodni zostaje niemal rozbity.