wojna polsko-bolszewicka

W końcu sierpnia 1920 r. pod Komarowem polscy ułani dokonali, wydawałoby się, rzeczy zupełnie niemożliwej – pokonali Armię Konną Siemiona Budionnego – mówił Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych w Grudziądzu podczas XXXII Zjazdu Kawalerzystów.

Pokazy filmu VR „Wiktoria 1920”, mobilny Wirtualny Teatr Historii „Niepodległa”, koncert pieśni wojskowych i patriotycznych – to niektóre z propozycji Biura Programu „Niepodległa” przygotowane dla upamiętnienia 101. rocznicy Bitwy Warszawskiej i całej wojny polsko-bolszewickiej 1919–1921.

O tym, jak ważna jest pamięć w dziejach Kościoła, narodu, wspólnoty i rodziny – mówił w sobotę biskup Piotr Libera podczas uroczystej mszy świętej odprawionej w 100. rocznicę odznaczenia Płocka Krzyżem Walecznych za bohaterską obronę miasta przed armią bolszewicką.

Poczta Polska wprowadziła w czwartek do obiegu znaczek upamiętniający 100. rocznicę Traktatu ryskiego – podaje spółka. Umieszczono na nim konturową mapę Polski z książki „Pokój ryski” oraz słup graniczny nr 0 przy wschodniej granicy.

Przy bardzo złożonej sytuacji wewnętrznej wypracowanie kompromisu ustrojowego z 1921 r. było wielkim sukcesem całej elity politycznej. Chyba nigdy przedtem ani potem nastroje w Polsce nie były tak dobre – mówi PAP prof. Włodzimierz Mędrzecki, historyk z Instytutu Historii PAN.

Hasłem polskiej delegacji w Rydze w marcu 1921 r. stała się budowa państwa jednolitego narodowo. W gronie tej delegacji – oczywiście z wyjątkiem piłsudczyków – uważano, że idea federacyjna zawiodła: Litwa nie chciała z Polską sojuszu, Białoruś była ciągle tworem niesprecyzowanym, jeśli chodzi o dążenia niepodległościowe, a Ukraińcy okazali się za słabi, aby stworzyć własne państwo – mówi PAP prof. Przemysław Waingertner, historyk z Uniwersytetu Łódzkiego.

Traktat ryski, mimo że spotykał się z różnymi ocenami, chronił nas przed Sowietami przez niemal 20 lat – mówi PAP prof. Jarosław Kłaczkow, historyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

W MSZ odbyła się prezentacja archiwalnego oryginału traktatu ryskiego z 18 marca 1921 r., który kończył zwycięską dla Polski wojnę z bolszewikami i wyznaczał granice państwa polskiego na wschodzie. Resort przedstawił też archiwalne umowy sojusznicze II RP z Francją i Rumunią.

IPN przedstawił w Warszawie publikację „Jeńcy 1920” opisującą sowiecko-rosyjską manipulację ws. losów żołnierzy Armii Czerwonej, którzy po wojnie 1920 r. trafili do polskiej niewoli. Książka – w języku polskim i rosyjskim – dostępna jest na stronie internetowej Instytutu.

Czternaście podlaskich gmin i powiatów otrzymało w czwartek tablice upamiętniające setną rocznicę bitwy niemeńskiej, uważanej za drugą – po bitwie warszawskiej – kluczową fazę wojny polsko-bolszewickiej z 1920 roku.