Artykuły

Po jednodniowej przerwie na łamy prasy 9 listopada wrócił cały polityczny ferment odzyskującej niepodległość Polski. I wrócił w wielkim stylu – tego dnia do wszystkich docierały wieści, że RP ma już właściwie trzy rządy, nie wspominając o Radzie Regencyjnej i podległym jej prowizorycznym rządzie warszawskim.

Pod względem politycznym był to dzień wyjątkowo ubogi. Na powstanie Rządu Lubelskiego jeszcze nie zareagowano, wciąż liczono na utworzenie Rządu Narodowego w Krakowie – tego jednak dnia trwało jakby zawieszenie. Mówiono więc o istnym szale zaciągania się do wojska, o narastającej groźbie bolszewizmu i – znów – o brutalizującym się bandytyzmie.

To był czwartek i tego dnia właściwie skończyła się I wojna światowa. Walki co prawda wciąż trwały, ale koniec tzw. wojny na noty oznaczał, że teraz już naprawdę można było rozmawiać o pokoju.

100 lat temu, 7 listopada 1918 r., w Lublinie utworzony został Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej – znany również jako rząd Ignacego Daszyńskiego lub rząd lubelski. Już 12 listopada Daszyński przekazał władzę Józefowi Piłsudskiemu.

Mniej więcej od tego dnia w Europie zaczyna się częściej mówić i pisać o konieczności powstrzymania bolszewizmu. Również w Polsce, choć u nas uliczne plotki i dziennikarskie doniesienia krążą wokół przewrotu politycznego, bandytyzmu i wciąż niepewnej sytuacji Lwowa.

Był wtorek i było nieco pogodniej – zarówno w kwestiach meteorologicznych, jak i doniesień prasowych. Sporo pisało się co prawda o politycznym chaosie w rządach polskich, za to informacje ze Lwowa pozwalały już na odrobinę optymizmu.

Tego dnia nic nie było ważniejsze niż Lwów, o nim też pisała prasa i mówiła ulica. Pewnych informacji było niewiele, tworzyła się więc legenda.

Walki we Lwowie i bandytyzm na prowincji – takie doniesienia prasowe powitały tego dnia Polaków. Elektryzowały zapewne bardziej niż informacje o zjednoczonej Czechosłowacji czy spekulacje o abdykacji niemieckiego cesarza.

170 lat temu, 3 listopada 1848 r., ukazał się pierwszy numer krakowskiego dziennika „Czas”. W ciągu kolejnych dziesięcioleci gazeta stała się jednym z najbardziej opiniotwórczych periodyków w historii polskiej prasy.

Sto lat temu jesień była wyjątkowo brzydka. Kiedy zmieniał się świat, a Polska odzyskiwała niepodległość, ciągle padało. Polacy zaś weszli w listopad 1918 r. już ze świadomością, że – choć jeszcze nieformalnie – mają swoje państwo. A życie toczyło się swoim torem.