1920

100 lat temu, 13 sierpnia 1920 r., na polach pod Radzyminem rozpoczęła się jedna z decydujących bitew wojny z bolszewikami. Boje pod Radzyminem i Ossowem okazały się kluczowe dla obrony Warszawy i możliwości wyprowadzenia uderzenia na siły sowieckie.

Ogólnopolski dodatek prasowy poświęcony wydarzeniom 1920 r. na Górnym Śląsku, szczególnie zwycięskiemu II Powstaniu Śląskiemu, a także miniaturowe repliki sztandaru „Tobie Polsko” – to niektóre inicjatywy IPN na 100. rocznicę tego zrywu.

100 lat temu, 24 lipca 1920 r., został powołany Rząd Obrony Narodowej Wincentego Witosa, jeden z najdłużej sprawujących władzę gabinetów II RP. Historycy oceniają, że rząd ten ocalił Polskę od zagłady, którą gotowali jej bolszewicy.

W sobotę przypada setna rocznica założenia Związku Polskich Towarzystw Kolarskich, poprzednika PZKol. Powstał on 27 czerwca 1920 roku na torze na warszawskich Dynasach. Główne obchody jubileuszowe odbędą się w październiku lub listopadzie w Pruszkowie.

Biuro Programu „Niepodległa” w setną rocznicę Bitwy Warszawskiej ogłosiło ogólnopolski konkurs literacki „1920”. Za sprawą konkursu mamy nadzieję stworzyć literacką panoramę roku 1920 - podało biuro. Prace należy przesyłać do 15 sierpnia.

Archiwalne zdjęcia, wycinki z prasy oraz wywiady i teksty o tym, jak wyglądało życie Polaków sto lat temu, można znaleźć w blogu Polacy1920.pl. Choć powstał on z okazji stulecia Bitwy Warszawskiej, wydarzenia wojenne to tylko pretekst do opowieści o codzienności naszych przodków.

Wyprawa kijowska przeciwko bolszewickiej Rosji służyła koncepcji oddalenia jej od granic Polski - podkreślił szef UdSKiOR Jan Józef Kasprzyk, który wziął udział w obchodach 100-lecia wyzwolenia Kijowa przez żołnierzy Wojska Polskiego i Ukraińskiej Republiki Ludowej.

W Piotrogrodzie w pochodzie 1 maja niesiony jest transparent: „Warszawa będzie sowiecka, za to ręczy Armia Czerwona!”. Przeciw ofensywie w głąb Ukrainy protestują komuniści na terenie Polski i Białorusi. Armia sowiecka cofa się w bezładzie; rozbita zostaje 12 Armia, wskutek czego dowództwo Frontu Południowo-Zachodniego podejmuje decyzję o rezygnacji z obrony Kijowa i wycofaniu reszty wojsk sowieckich za Dniepr.

Semen Petlura, przywódca Ukraińskiej Republiki Ludowej, podpisuje z Polską – 24 kwietnia – wojskową konwencję w sprawie wspólnej ofensywy na Ukrainie. 25 kwietnia Józef Piłsudski, jako wódz połączonych sił, rozpoczyna ofensywę na odcinku od Prypeci do Dniestru, zdobywając w ciągu trzech dni Żytomierz, Koziatyn i Czarnobyl – w tym węzły komunikacyjne, co dezorganizuje front bolszewicki.

W początkach wiosny 1920, po ponad roku walk przesuwającego się na wschód frontu polsko-bolszewickiego, załamuje się perspektywa rozmów pokojowych. Wróg pozoruje wolę rozejmu, a i Józef Piłsudski, Naczelny Wódz, stwierdza: „Bolszewików trzeba pobić, i to niedługo, póki jeszcze nie wzrośli w siłę”.