II RP

W 90. rocznicę odsłonięcia pomnika Ignacego Łukasiewicza w Krośnie w sobotę odbędzie się inscenizacja tego wydarzenia. Uczestnicy poznają postaci, które brały wówczas udział w uroczystości, i sami się w nie wcielą. Powstanie też pamiątkowe zdjęcie na wzór tego z 1932 r.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości nikt nie miał wątpliwości, że szkoła morska, kształcąca kadry do służby na morzu będzie Polsce potrzebna – powiedział prezydent Andrzej Duda podczas gali z okazji stulecia wyższego wojskowego szkolnictwa morskiego i Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.

Msza święta w byłym kościele garnizonowym pw. NMP Królowej Pokoju w Nowej Wilejce zainaugurowała obchody stulecia Garnizonu Wojska Polskiego, który stacjonował w tej, będącej obecnie dzielnicą Wilna, miejscowości w latach 1922–1939.

Staramy się, aby nasza opowieść nie była wyłącznie przebrzmiałą historią, która miała swój początek i koniec; chcemy pokazać, że ta historia ma swoje konsekwencje i tak naprawdę cały czas trwa – mówi PAP Piotr Bojarski, kierownik Centrum Szyfrów Enigma. Placówka została nagrodzona w konkursie na Wydarzenie Historyczne Roku.

100 lat temu, 23 września 1922 r., Sejm przyjął ustawę upoważniającą rząd do budowy portu morskiego w Gdyni. W ciągu kilkunastu lat rybacka osada przekształciła się w jeden z najnowocześniejszych portów Europy, wokół którego powstało miasto liczące ponad 120 tys. mieszkańców.

Wcześniej pamięcią o powstaniach rządziły dwie trumny – Wojciecha Korfantego i Michała Grażyńskiego – tak jak w skali ogólnopolskiej wielkie znaczenie miały trumny Dmowskiego i Piłsudskiego – mówi PAP dr Bernard Linek, historyk z Instytutu Śląskiego. 100 lat temu, 16 lipca 1922 r., część Górnego Śląska została przyłączona do Polski.

Polska kultura literacka, kultura wysoka była romantyczna, oparta na etosie rycerskim. Z kolei na Ślązakach etos rycerski nie robił wrażenia, ponieważ istotą ich etosu była ciężka praca, schludne i czyste mieszkanie, a także miłość do Boga. Z tego też m.in. powodu droga polskojęzycznych Ślązaków do Polski była naprawdę skomplikowana i długa – mówi PAP historyk prof. Andrzej Chwalba.

Za sprawą walki w trzech Powstaniach Śląskich oraz działań polskiej dyplomacji znacząca część Górnego Śląska znalazła się w granicach Polski. W czerwcu i lipcu 1922 r. powrót tych ziem był świętowany we wszystkich zakątkach tego regionu. Kulminacja obchodów nastąpiła 16 lipca 1922 r., kiedy podpisano Akt objęcia Górnego Śląska przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej.

Wraz z wkroczeniem wojsk polskich na Górny Śląsk w czerwcu 1922 r. rozpoczęło się tworzenie władz samorządnego województwa śląskiego. Na jego czele stanął jeden z najbardziej zasłużonych działaczy górnośląskich Polaków – Józef Rymer. Zwieńczeniem procesu jednoczenia części Górnego Śląska były uroczystości z 16 lipca. Rymer reprezentował w ich trakcie władze wojewódzkie. Funkcję wojewody sprawował tylko pół roku.

Setki osób obejrzały w niedzielę na katowickim rynku inscenizację historyczną, nawiązującą do wkroczenia polskich wojsk do Katowic 20 czerwca 1922 r. Rozpoczęło to wówczas trwający dwa tygodnie proces przejmowania przyznanej Polsce części Górnego Śląska przez polską administrację.